Szanowna Pani Doktor
  • nazwy żeńskie
    9.09.2003
    9.09.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy można o kobiecie powiedzieć bankierka, finansistka? Przejrzałam internetowe słowniki i znalazłam jedynie formę męską: bankier, finansista.
    Serdecznie dziękuję za pomoc,
    Dorota Górnicka-Urban
  • nefryt, jadeit
    23.12.2015
    23.12.2015
    Dlaczego nazwa ważnego w chińskiej mitologii kamienia 玉 w innych językach tłumaczona jest jako jadeit, a w polskim jako nefryt (por. Nefrytowy Cesarz)? To dwa różne minerały. Czy mając na uwadze polską tradycję nazewniczą można tłumaczyć angielski tytuł gry Jade Empire (inspirowanej chińskimi legendami) jako Nefrytowe Cesarstwo czy też musi być ono jadeitowe? Czy drugi człon można zapisać wielką literą, skoro chodzi o nazwę krainy (jak np. Państwo Środka)?
    Pozdrawiam
    Dariusz
  • Nie jest ważne(,) skąd dokąd
    9.05.2017
    9.05.2017
    Szanowny Panie Doktorze,
    dziękuję za poradę dot. zdania Nie jest ważne(,) skąd dokąd. Zastanawiam się jednak, czy obaj myśleliśmy o konstrukcji tego samego rodzaju. Pańskie zalecenie brzmi tak, jakby chodziło o wypowiedzenie typu Nie jest ważne skąd, dokąd, gdzie, jak i dlaczego. Ja zaś myślałem o elipsie wypowiedzi w rodzaju Nie jest ważne, skąd dokąd się idzie. Ważne, którędy się idzie. Czy i w tym wypadku można mówić o niedostatecznej samodzielności fragmentu skąd dokąd?
    Czytelnik
  • odmiana imion i nazwisk
    25.09.2002
    25.09.2002
    Czy postępująca (?) maniera używania dopełniacza i wołacza w brzmieniu mianownika w stosunku do nazwisk i imion własnych została już „prawnie usankcjonowana” ? Czyli zgodnie z regułami poprawnej polszczyzny można informować o przyznaniu nagrody dla Michała Prosty? Bo zwracanie się do rozmówcy „Grzegorz, zechciej skomentować” jest już właściwie nagminne? Jeżeli tak, to przepraszam za zawracanie głowy.
    To pierwsze jest powszechną manierą polskich księży, którzy przy wyliczaniu intencji Mszy św. na cały tydzień preferują taką właśnie formę. Przecież jak parę tysięcy osób słyszy to tydzień w tydzień, to nawet podświadomie nabiera złych manier. Czy nie można by z tym czegoś zrobić? O telewizji już nie wspomnę, bo ona chyba niereformowalna.
    Jeżeli oczywiście trzeba, bo może ja ciągle tkwię w Średniowieczu, a ludzkość dokonała tu jakichś istotnych zmian, których nie umiałem przyswoić?
    Może rozesłać jakąś ulotkę do seminariów gdzie tych księży szkolą. Albo do kurii?
    Dziwny pewnie jestem, bo „techniczny”, a jakoś to mnie niemiło dotyka.

    Pozdrawiam,
    W.Reczek
    (dr inż.)
  • Pisze się prawnoaborcyjny
    6.07.2018
    6.07.2018
    Szanowni Państwo!
    Zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, jak powinien wyglądać zapis słowa „prawno-aborcyjny”. Czy powinna być pisownia łączna, czyli „prawnoaborcyjny” (choć nie jestem do tego przekonana, w końcu nie jest to „prawo aborcyjne” na wzór „prawa karnego”, ale raczej „prawo do aborcji”), czy zapis z łącznikiem, tak jak napisałam w pierwszym zdaniu?
    Z poważaniem
    Anna Kruszewska
  • Popełnić wiersz
    6.07.2018
    6.07.2018
    Skąd się wziął popularny ostatnio błąd popełnić wpis/artykuł, zamiast napisać wpis/artykuł. Bo domyślam się, że jest to błąd, jeszcze kilka lat temu nie słyszałam takiego połączenia. Czy może jest to dopuszczalne? Dziękuję.
  • Prof. Kowalski czy Kowalski?

    2.06.2022
    2.06.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć, czy istnieją jakieś reguły używania tytułu i stanowiska przed nazwiskiem naukowca — ale moim pytaniem jest nie to, jak ich używać, tylko kiedy. Czy w każdej sytuacji życiowej jest wymóg powiedzenia albo napisania „Czytałem książkę prof. Kowalskiego [...]” zamiast „Czytałem książkę Kowalskiego [...]”?

    Czy w rozmowie brak podania tytułu przed nazwiskiem może być uznane za niegrzeczne?

  • Przecinki zamiast średników
    2.07.2018
    2.07.2018
    Szanowny Panie Doktorze,
    czy średnik został prawidłowo użyty w zdaniu: Przekształcenie płaszczyzny rzutowej w płaszczyznę rzutową nazwiemy rzutowym, jeśli jest bijekcją; prosta przechodzi na prostą; na tej prostej zachowywany jest dwustosunek? Jest to definicja przekształcenia rzutowego. Na tę definicję składają się trzy punkty: bycie bijekcją, zachowywanie prostej, zachowywanie dwustosunku. Gdyby zapisać je w formie listy wyliczeniowej, średnik tym bardziej wydawałby się na miejscu. Czy jednak nie przeszkadza mu, strukturalnie wyższy, przecinek przed jeśli?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
    PS. Dziękuję za obszerną odpowiedź dot. przecinków. Teraz lepiej mi się to ułożyło.
  • Skąd dokąd

    18.04.2017
    18.04.2017

    Szanowny Panie Doktorze,

    dziękuję za poradę https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Interpunkcja-quasi-zdan-podrzednych;17610.html. Rozjaśniło mi to sytuację. Niemniej w niektórych przypadkach nadal nie potrafię ocenić, czy dana konstrukcja quasi-podrzędna jest dostatecznie „samodzielna znaczeniowo” i chciałbym to skonsultować. Takim przykładem jest zdanie: Nie jest ważne, skąd dokąd. Czy przecinek jest postawiony poprawnie?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • wojewoda łódzka
    1.03.2010
    1.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałem zapytać, czy połączenie rzeczownika wojewoda z przymiotnikiem rodzaju żeńskiego jest poprawne, np. w zdaniu: „Wojewoda łódzka, (Pani) Anna Nowak, przyjechała na zebranie”. Słownik pod red. A. Markowskiego odradza tego typu konstrukcję, zaleca przydawkę w formie męskiej, choć są przecież w języku polskim nazwy analogiczne, jak np. redaktor naczelna, doktor habilitowana.
    Pozdrawiam -
    S. Kania
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego